Chemioprewencja
Nowotworu jelita grubego na podstawie wyników badań :
Poniższe składniki mogą działać ochronnie przed kancerogenami, które
zapoczątkowują proces nowotworowy. Niektóre substancje nie osiągnęły
zadowalających rezultatów głównie z braku precyzyjnych metod monitorowania
efektów chemiorewencji.
Nowotwór jelita grubego zaliczany jest do chorób dietozależnych, a jego
rozwój trwa średnio 10-20 lat. Jest to okres do zastosowania profilaktyki i
chemioprewencji. Szczególnie ważna dla
osób z podwyższonym ryzykiem zachorowania
Do czynników ryzyka:
·
Defekty genetyczne
·
Stany przedrakowe (polipy,
nieswoiste choroby zapalne jelit, wrzodziejące zapalenie jelit, choroba
Leśniowskiego - Crohna)
·
Przewlekłe stosowanie
niesterydowych leków przeciwzapalnych
·
Palenie tytoniu
·
Dieta:
o Bogatotłuszczowa
o Bogata w węglowodany proste
o Wysokokaloryczna
o Uboga w błonnik, warzywa, owoce
o Bogata w substancje powstające podczas smażenia i
wędzenia pokarmów
Chemioprewencja nowotworu jelita grubego:
·
Błonnik:
o Rozwój prawidłowej flory jelitowej
o Zwiększenie masy stolca i skrócenie pasażu
jelitowego
o Substrat do wytwarzania substancji ochronnych i
energetycznych dla jelita np. kwas masłowy
o Zaleca się spożycie powyżej 30g/d pod postacią
zbóż, owoców i warzyw
·
Probiotyki i
prebiotyki
o Stymulują wzrost i rozwój prawidłowej flory
jelitowej
o Zwiększają wytwarzanie substancji
antykancerogennych i krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych
o Wzmacniają układ odpornościowy
o Probiotyki dostępne są w postaci suplementów,
produktów mlecznych fermentowanych (zsiadłe mleko, kefir, jogurt, maślanka, mleko
acydofilne,), produktów kiszonych
o Prebiotyki dostępne są w postaci suplementów, bogate
w substancje prebiotyczna są również: pory, cykoria, czosnek, cebula, szparagi,
ziemniaki, nasiona roślin strączkowych, banany, cytrusy, zboża (owies,
jęczmień) i ich przetwory.
·
Wapń witamina D3
o Mogą regulować wzrost zmienionych komórek
jelitowych
o Działają synergistycznie, dlatego należy dostarczać
je łącznie
o Bogate źródła: mleko, przetwory mleczne (znikome
ilości Wit. D w produktach odtłuszczonych), ryby (śledź, łosoś, pstrąg, tuńczyk,
tran, sardynki, pikling, makrela, halibut), grzyby, jajka.
·
Selen
o Silny antyutleniacz, działa synergistycznie z
witaminami A, C, E oraz cynkiem
o Skuteczny szczególnie u osób z niedoborami
składnika oraz palaczy
o Do najlepszych źródeł selenu należą orzechy
brazylijskie, włoskie, słonecznik, sezam, tahini (pasta z sezamu)
·
Kwas foliowy i
metionina
o Ważne w utrzymaniu stabilności DNA – zapobiegają defektom
w jego bydowie a tym samym powstawaniu nieprawidłowych komórek
o Kwas foliowy jest mało stabilny w wysokiej
temperaturze, dlatego najlepszym jego źródłem są surowe i gotowane na parze
warzywa: fenku, szparagi, buraki, brokuły, kiełki pszenicy, jarmuż, szpinak,
orzeszki ziemnie, roszponka
o Metionina obecna jest w czerwonym i białym mięsie,
rybach, mleku i przetworach mlecznych
·
Antocyjany i
proantocyjanidyny
o Są to rozpuszczalne w wodzie barwniki roślinne o
działaniu antyoksydacyjnym, przeciwzapalnym
o Bogate źródła: owoce i warzywa o intensywnej
barwie, głównie aronia, borówka, czarna porzeczka, maliny, czerwone winogrona,
marchew, czarny bez, jeżyny, żurawina,
truskawki, czerwona kapusta, buraki.
o Procyjanidyny (taniny) ze skórki jabłek i aronii
·
Fitoestrogeny
o Związki roślinne o podobnym działaniu i budowie do
estrogenu
o Bogate źródła: soja, rośliny strączkowe, miso,
siemię lniane
·
Izotiocyjaniany
o Substancje roślinne o działaniu przeciwnowotworowym
o Bogate źródła to warzywa krzyżowe: brokuły, jarmuż,
kalafior, kalarepa, kalafior, brukselka, różne odmiany kapusty, kiełki brokuła,
soki z powyższych warzyw
·
Kurkumina
o Składnik kłącza ostryżu długiego – kurkumy,
używanego w postaci sproszkowanej jako przyprawa, obecna również mieszankach przypraw
np. curry
o Może hamować rozwój komórek nowotworowych, proces
tworzenia naczyń wokół nowotworu oraz zmniejszać ryzyko tworzenia przerzutów
·
Galusan epigallokatechiny
o Składnik zielonej herbaty
o Działa przeciwzapalnie
·
Resweratrol
o Wykazuje właściwości przeciwutleniające,
przeciwzapalne i przeciwmutagenne, może działać synergistycznie z kurkuminą
o Główne źródła to: czerwone winogrona, orzeszki
ziemne, morwa, czarna pożeczka
Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej : "Rola naturalnych składników diety w chemioprewencji nowotworów jelita grubego" A. Olejnik, J. Tomczyk, K. Kowalska, W. Grajek
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz