wtorek, 24 kwietnia 2012

Dieta w osteoporozie


ZALECENIA DIETETYCZNE W OSTEOPOROZIE


1.     Zasady ogólne:
a.     Regularne posiłki co 3-4 godziny
b.     Picie ok. 2l płynów dziennie: woda mineralna wapniowa, soki owocowe i warzywne (bez szpinaku, szczawiu, rabarbaru, botwiny, buraków), umiarkowane ilości słabej herbaty (czarna, roibos, yerba mate, owocowe), napary z pokrzywy, rumianku, mięty, melisy.
c.      Dieta bogata w wapń, witaminę D, B6, C magnez, fluor, białko
d.     Zmniejszenie spożycia fosforu i szczawianów, fitynianów
e.     W miarę możliwości zwiększenie aktywności fizycznej (po zakończeniu rekonwalescencji wskazana gimnastyka, tai chi, spacery, szybki marsz, trucht, biegi, podskoki, basen)
f.       Wystrzeganie się alkoholu i nikotyny oraz dymu tytoniowego
g.     Suplementacja :
·        Ca
·        witamina D
·        dodatkowo można : magnez i witaminę B6

 2.     Dieta:

a.     Źródła wapnia-należy łączyć z produktami bogatymi w witaminę D3.
  

Produkt
Średnia zawartość wapnia (mg/100 g)
Sardynki w oleju
500
Szprotki, śledzie (smażone)
860
Mleko krowie (półtłuste, pasteryzowane)
120
Ser cheddar
739
Ser brie
256
Ser feta
360
Jogurt (naturalny, niskotłuszczowy)
162
Brokuły (świeże)
56
Morele (gotowe do spożycia)
73
Orzechy arachidowe (naturalne)
60
Soczewica (czerwona, sucha)
51
Szpinak (świeży)
170
  
b.     Witamina D - zwiększa przyswajalność Ca i Mg, wzmaga procesy odbudowy kości. Źródła: tran, oleje rybne, ryby morskie, wątróbka, jajka, mleko i przetwory mleczne (nieodtłuszczone), wzbogacane margaryny miękkie.
 

c.      Fosfor może utrudniać wchłanianie wapnia i sprawiajać że kości staną się słabe oraz podatne na złamania, jednak jest też niezbędny do odbudowy kości. Musi być w odpowiednich proporcjach względem wapnia (1,5/1:1). Ze względu na jego powszechne występowanie należy ograniczyć wymienione produkty bogate w ten składnik.
Produkty zawierające dużą ilość fosforu:
·         produkty wysoko przetworzone (zupki i sosy w proszku)
·         wędliny, konserwy mięsne i rybne
·         sery topione, pleśniowe
·         żółtko jaja
·         podroby (wątróbka, nerki, móżdżek)
·         nasiona roślin strączkowych (fasola, groch), orzechy
·         pieczywo pełnoziarniste, otręby,
·         kakao i czekolada
·         coca cola i napoje gazowane
·         niektóre butelkowane mrożone herbaty
Produkty zawierające małą ilość fosforu:
·        świeże owoce i warzywa
·        mleko ryżowe (nie wzbogacone)
·        chleb pszenny, makaron, ryż
·        płatki ryżowe i kukurydziane
·        herbata mrożona domowej roboty
Produkty, do których może być dodawany fosfor – należy czytać skład produktu:
·        świeże i mrożone mięso oraz drób
·        nuggetsy
·        mieszanki do pieczenia
·        mrożone pieczywo
·        płatki zbożowe, batoniki zbożowe
·        budynie i sosy

d.     Magnez - zapewnia prawidłową mineralizację kości. Główne źródła:
·        kakao i czekolada
·        produkty zbożowe (kasza gryczana i jęczmienna)
·        nasiona strączkowych
·        orzechy
·        mleko i przetwory
·        ziemniaki

e.     Fluor - zwiększa wytrzymałość tkanki kostnej. Główne źródła: woda mineralna, ryby, soja i produkty sojowe

f.       Inne ważne składniki:
·        kwasy omega 3 – ryby, tran, olej z siemienia lnianego
·        witamina B6 - mięso, ryby, produkty zbożowe, strączkowe, warzywa

g.     Tabela produktów

Grupa
Produkty wskazane
Komentarz
Produkty które należy ograniczyć
Produkty które należy wykluczyć
Napoje
maślanka, kefir
jogurt, mleko, mleko sojowe, soki bez dodatku cukru, woda wapniowa, herbaty ziołowe
należy wybierać produkty o średniej zawartości tłuszczu (1,5-2%) i zmniejszonej zawartości cukru (węglowodany do 15g/ 100g produktu)
słaba herbata
słaba kawa biała
kakao
mocna herbata
mocna kawa
napoje gazowane
napoje energetyzujące
Nabiał
napoje fermentowane, jogurt, sery żółte, twarogowe, feta, mozarella, ricotta
warto wybierać sery o mniejszej zawartości tłuszczu
tłuste serki typu formage, almette
serki topione, serki typu hohland w plasterkach
Produkty zbożowe
pieczywo graham, żytnie, orkiszowe, wieloziarniste, kasze (gryczana, jaglana, jęczmienna), makarony, płatki zbożowe
warto wybierać pieczywo z soją, na maślance, z dodatkiem serwatki mleka
pieczywo pszenne, wyroby cukiernicze, ciastka, bagietki, kaszka manna, kluski
słodkie pieczywo cukiernicze, ciasta, płatki śniadaniowe słodzone, kakaowe, czekoladowe itp.
Warzywa
brokuły, kapusta, fasola, groszek, kalafior, kiełki, kukurydza, marchew, pietruszka, seler, cukinia, dynia, pomidor, papryka, czosnek, cebula, por, kalarepa
warzywa warto jadać w postaci surówek z dodatkiem oliwy, gotowane lub pieczone
unikamy zasmażanej bułki tartej.
szczaw, buraki, botwina, rabarbar, szpinak

Owoce
wszystkie



Mięso
drób, cielęcina, dziczyzna, królik, chuda wołowina, wieprzowina, chude wędliny
należy unikać smażenia, grubego panierowania i używania sosów (szczególnie z paczki)
tłuste kawałki mięsa, kiełbasy peklowane, wędliny peklowane i wędzone, podroby
pasztety, parówki, boczek, smalec,
Ryby
morskie (śledź, dorsz, makrela, halibut, łosoś, sola, tilapia), świeże, mrożone, umiarkowanie wędzone i marynowane
warto wybierać małe gatunki i jadać z ośćmi (np. szprotki, sardynki- puszka)
puszkowany tuńczyk, paprykarz

Inne
jajka, orzechy, migdały, owoce suszone, oliwa, margaryna miękka wzbogacana w wit D, budyń, galaretka, tofu, kotlety sojowe, produkty dla wegetarian wzbogacane o wapń

czekolada, kakao, orzeszki solone
fast – food, chipsy, wszystkie zupki i inne gotowe produkty w proszku np. sosy, panierki(mają dużo fosforu), słodycze, alkohol
Dodatki
zioła, kurkuma, curry, koncentrat pomidorowy

sól, sos sojowy, majonez
przyprawa typu jarzynka, gotowe dresingi i dipy, gotowe sosy

h.     Tabela propozycji posiłków:

Posiłek
Przykład
Komentarz
Śniadanie
Płatki owsiane/ pszenne/ jęczmienne z jogurtem i owocem np. banan, tarte jabłko, rodzynki/ orzechami

Kanapki z serem/ wędliną/ pastą rybną/ jajkiem/ pastą z twarogu do tego warzywo np. pomidor/ papryka itp.

Jajecznica ze szczypiorkiem i kromka pieczywa
Płatki zalewamy wrzątkiem na 10-15 min, dodajemy jogurt,  dodatki, ewentualnie dosładzamy
II śniadanie/ podwieczorek
Budyń
Galaretka
Jogurt/ kefir/ maślanka + owoc
Sałatka np. z pomidorów z bazylią i jogurtem/ mozarellą
Kaszka manna na mleku (sojowym) z musem jabłkowym/ konfiturą
Serek homogenizowany
Kawałek sernika/ domowej drożdżówki

Obiad
Warzywa/ surówka + mięso/ ryba/ jajko + kasza/ ryż/ ziemniak + sok np. pomarańczowy/ maślanka

Pierogi z serem/ ruskie/ z mięsem

Pierogi leniwe/ kopytka

Makaron z sosem pomidorowym i mięsem drobiowym/ serem/ twarogiem i owocami

Gołąbki

Zupy: z zielonego groszku, pomidorowa, fasolowa, jarzynowa, z dyni, pora itp
Warto unikać smażenia, preferuje się gotowanie, duszenie i pieczenie. Nie należy smażyć na maśle i margarynie. Warto unikać zasmażek, do zup można dodawać śmietanę po przyrządzeniu na talerzu. Wystrzegamy się gotowych zup, sosów, wszelkich kostek rosołowych.
Kolacja
Sałatki z warzyw, jajka/ ryby/ sera np. feta, mozarella, ricotta/ gotowanego lub pieczonego mięsa

Ryż z jabłkami i cynamonem (na mleku sojowym)

Kanapki j.w.

Omlety z szynką i/lub warzywami

Naleśniki z twarogiem
Powinna być najpóźniej 2h przed snem, warto dodatkowo wypić szklankę maślanki/ kefiru po kolacji.
Przekąska
Sałatka owocowa z jogurtem
Owoce
Orzechy
Suszone owoce
Surówki
Napoje mleczne
Unikamy chipsów, paluszków, krakersów, ciastek, solonych i panierowanych orzeszków


3.     Podsumowanie zaleceń:

a.     Zwiększyć spożycie wapnia zwłaszcza z produktów mlecznych (napoje
fermentowane, mleko, twarogi, sery)
b.     Ograniczyć podaż fosforu aby utrzymać stosunek Ca:P w diecie powyżej 1
(zmniejszyć spożycie mięsa i wędlin, potraw przemysłowych, napojów typu Cola)
c.      Nie dopuścić do niedoborów magnezu, potasu, manganu, boru, krzemu (odpowiednie spożycie prod. zbożowych, warzyw i owoców, roślin strączkowych)
d.     Nie dopuścić do niedoborów wit. D i K (zwiększyć spożycie ryb i olejów roślinnych) oraz wit C i B6 (zwiększyć spożycie warzyw i owoców)
e.     Ograniczyć białko zwierzęce przy prawidłowym spożyciu białka całkowitego (mniej produktów mięsnych, więcej przetworów mlecznych, ryb, roślin strączkowych, soi)
f.       Zmniejszyć spożycie soli kuchennej (do 6 g dziennie)
g.     Ograniczyć spożycie kofeiny (kawa, mocna herbata, cola, energy drinki)

2 komentarze:

  1. Jak ktoś szuka odpowiedniej diety polecam tą którą sama stosowałam jakiś czas temu i dzięki której sporo schudłam dziś czuje się rewelacyjnie i wszystko pod czujnym okiem dietetyków. Polecam http://vivalavita.pl/

    OdpowiedzUsuń
  2. :) ciekawa strona. Zalecenia które opisałam nie są przeznaczone dla osób chcących schudnąć. Polecam wszystkim stosowanie planu żywienia dopasowanego do indywidualnych potrzeb i uwzględniających preferencje żywieniowe. Pamiętajmy że redukcja wagi nie ma być katorgą a my powinniśmy się nauczyć zdrowych nawyków i zasad prawidłowego żywienia, które będą dla nas bazą wiedzy w przyszłości i zapobiegną efektowi "jojo". Nie jestem zwolenniczką gotowych diet hurtowo wydawanych pacjentom (chociażby ze względu na współistniejące różne problemy zdrowotne np. niewydolność nerek/ nadciśnienie/ cukrzyca/ tarczyca/ alergie/ brane leki itp.) jak i diet alternatywnych. Warto w każdym przypadku przed planowanym odchudzaniem udać się do lekarza by skierował nas na rutynowe badania krwi. Jeśli okaże się np. że mamy anemię, to dieta może uwzględnić ten fakt i wspomóc leczenie. Często możemy być nieświadomi że mamy niedobory lub nadmiar cholesterolu, a źle dobrane diety mogą stać się przyczyną powikłań, za to właściwe żywienie stwarza możliwość zarówno uniknięcia farmakoterapii jak i profilaktyki.

    OdpowiedzUsuń